Oświetlenie awaryjne to często niedoceniony, a jednak kluczowy element systemów bezpieczeństwa budynków. Większość z nas na co dzień nie zwraca na nie uwagi, a powinno, bo w sytuacjach zagrożenia, takich jak pożar lub awaria zasilania, oświetlenie awaryjne jest niezbędnym elementem ewakuacji. W tym wpisie chcielibyśmy edukować z zakresu oświetlenie awaryjnego: czym są i jakie są jego rodzaje oraz kiedy należy wykonywać przeglądy i konserwacje.
Czym jest oświetlenie awaryjne?
Oświetlenie awaryjne to nic innego jak zespół opraw oświetleniowych.. które uruchamiają się automatycznie w przypadku awarii zasilania. Jego zadaniem jest zapewnienie widoczności i wskazanie drogi ewakuacyjnej podczas zagrożenia. To dzięki oświetleniu wiele osób zdąży wyjść na czas. Należy zwrócić uwagę, że system dzieli się na:
- Oświetlenie ewakuacyjne, czyli najważniejszy typ oświetlenia awaryjnego. W szczególności jest to istotne na drogach ewakuacyjnych, klatkach schodowych, korytarzach i innych obszarach, gdzie konieczne jest wyjście w sytuacji awaryjnej.
- Oświetlenie zapasowe to oświetlenie, które umożliwia kontynuowanie pracy lub działań w budynku po awarii głównego źródła zasilania.
- Oświetlenie antypaniczne to jeden z kluczowych elementów, jego zadaniem jest zapewnienie widoczności podczas ewakuacji.
Najważniejsze zasady instalacji oświetlenia awaryjnego?
Instalacja bez wątpienia powinna być zgodna z prawem, a przede wszystkim zgodna z obowiązującymi przepisami prawa, w tym z europejskimi normami PN-EN 1838 i PN-EN 50 17212. Instalacja musi być zasilana z niezależnego źródła, aby mogło działać, gdy zaniknie sieć. Natomiast oświetlenie awaryjne musi działać przez co najmniej jedną godzinę od zaniku oświetlenia podstawowego
Kiedy i gdzie jest wymagane?
Zgodnie z § 181.1 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – „Budynek, w którym zanik napięcia w elektroenergetycznej sieci zasilającej może spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, poważne zagrożenie środowiska, a także znaczne straty materialne, należy zasilać co najmniej z dwóch niezależnych, samoczynnie załączających się źródeł energii elektrycznej oraz wyposażać w samoczynnie załączające się oświetlenie awaryjne (zapasowe lub ewakuacyjne). W budynku wysokościowym jednym ze źródeł zasilania powinien być zespół prądotwórczy.
§ 181.2 „Awaryjne oświetlenie zapasowe należy stosować w pomieszczeniach, w których po zaniku oświetlenia podstawowego istnieje konieczność kontynuowania czynności w niezmieniony sposób lub ich bezpiecznego zakończenia, przy czym czas działania tego oświetlenia powinien być dostosowany do uwarunkowań wynikających z wykonywanych czynności oraz warunków występujących w pomieszczeniu.”
Zgodnie z powyższymi aktami właściciel lub zarządca ma obowiązek zapewnić oświetlenie awaryjne w pełnej sprawności, ponadto musi przeprowadzać regularne przeglądy techniczne oraz je dokumentować.
Gdzie należy umieszczać oprawy?
- w pobliżu każdego punktu pierwszej pomocy
- na zewnątrz i w pobliżu każdego wyjścia końcowego
- przy każdym skrzyżowaniu korytarzy
- obowiązkowo przy wyjściach ewakuacyjnych i znakach bezpieczeństwa
- w pobliżu schodów, tak aby każdy stopień był oświetlony bezpośrednio
Kiedy powinno wykonywać się przeglądy techniczne?
Przynajmniej raz w miesiącu trzeba sprawdzać czy dana oprawa po zaniku czy awarii zasilania samoistnie przełącza się w tryb pracy awaryjnej. Natomiast obowiązkowy jest test roczny, rozszerzony, który polega na wprowadzeniu w tryb awaryjny i sprawdzaniu jego czasu świecenia, aż do momentu rozładowania akumulatorów. Wymagany jest minimalny czas działania opraw oświetlenia awaryjnego to jedna godzina.
Jeśli jesteś właścicielem, zarządcą budynku lub osobą odpowiedzialną za bezpieczeństwo, zadbaj o to, by systemy oświetlenia awaryjnego były zawsze w pełni sprawne. Bo w chwili zagrożenia nie będzie czasu na poprawki.
